Generatieverschillen en taal: Geen probleem!
In het boekenweekessay Hèhè van Paulien Cornelisse schrijft ze op een leuke manier over taal en ‘over wat we zeggen zonder dat we het doorhebben’. De titel verwijst naar ‘hèhè’, wat Nederlanders vaak zeggen als ze bijvoorbeeld een klusje hebben afgerond en dat uitpuffend zeggen. Zo van: ‘hèhè’, nou dat hebben we toch maar weer even gedaan. Ik heb het gevoel dat dit soort uitspraken door meerdere generaties gedaan worden, wellicht met variaties. Maar het kan wel voor een gevoel van saamhorigheid zorgen. Tegelijkertijd zijn er ook uitspraken die die we vaker gebruiken zonder dat we het doorhebben en die per generatie verschillend opgevat kunnen worden.
Zo schrijft Paulien in haar essay over een persoon van voor 1980 die koffie bestelt in een koffietentje. De barista, waarschijnlijk na 1990 geboren, vraagt iets in de trant van, ‘verder nog iets?’. De persoon die de koffie bestelt zegt ‘nee’. Dan zegt de barista achter de balie: ‘geen probleem!’. De persoon die de koffie bestelde denkt: ‘hoezo, geen probleem, dat bepaal ik toch zelf wel of ik nog iets wil bestellen en of dat een probleem is of niet’. Ik vond dit zelf ook herkenbaar in de dagelijkse praktijk van mijn werk als bibliotheekmedewerker. Paulien Cornelisse schrijft over een communicatiekloof, die zij ook vergelijkt met de communicatie tussen honden en katten. Geweldig, om te verwijzen naar huisdieren, daar kunnen we zoveel van leren. Ze schrijft dat de ene generatie zich misschien wel gedraagt als een kat, en de andere generatie als een hond. Een kat, de oudere generatie, die kwispelt met zijn staart als hij geïrriteerd is, en een hond, de jongere generatie, die het kwispelen van de staart interpreteert als ‘ja leuk, een kwispelende staart, we gaan spelen!’.
Dus als je nog eens in een communicatie-clash komt, kan je denken aan die hond en die kat. Ze bedoelen het waarschijnlijk allebei goed. Maar de ene persoon communiceert misschien meer als die kat en jij als de hond. Ze bedoelen het allebei goed, maar die communicatiestijl is net even anders. Als welk huisdier communiceer jij op de werkvloer? Ik ben van na 1990, maar misschien ben ik af en toe wel eens de kat en af en toe de hond.
Door: Femma van Dijk – Bibliotheekmedewerker Forum Groningen
Heb je ook een goede boekentip en wil je er een stukje over schrijven voor andere jongere bibliotheekprofessionals? Mail ons via info@jongbibliotheeknetwerk.nl.