Het Jong Bibliotheek Netwerk was op pad! In september bezochten we bibliotheken in het hoge Noorden, Friesland wel te verstaan, om te verkennen hoe het bibliotheekwerk aldaar werd aangepakt. Deze netwerkdag was gevuld met inspirerende activiteiten bij twee prachtige bibliotheken, te weten de bibliotheek Harlingen (onderdeel van Bibliotheken Noord-Fryslan) en dBieb te Leeuwarden. Lees terug wat we ontdekten.
dBieb: kijkje in de keuken van de bibliotheek van Leeuwarden
Het eigenzinnige gebouw van dbieb is een echte beleving om te bezoeken. In een oude gevangenis is vandaag de dag een bibliotheek gevestigd. Ieder nisje, iedere bijzondere op en afstap en iedere ruimte lijkt benut en vormt een belangrijk onderdeel van de dagelijkse bibliotheekvoering. Zo is een oude cel omgetoverd tot kleine installatie, waarin oud-gedetineerden die daadwerkelijk ooit resideerden in de gevangenis via geluidsfragmenten vertellen over hun belevenissen vroeger. De programmamanager vertelt dat de ruimte ook wel eens wordt gebruikt als studeer- en werkplek.
We bevinden ons achterin de bibliotheek. In de met boeken afgescheiden open ruimtes is in de verte een taalcursus te horen, waarin een man zinnen spreekt over touwen en een boot, om te vertalen. De kleurrijke kaften sieren de gangpaden. We spreken Arjan Nijboer, programmamanager, die ons na een kop koffie en een goed gesprek over wat de bibliotheek in Leeuwarden betekent, rondleidt. Interessante concepten komen ter sprake. Grote namen die het hele jaar geboekt kunnen worden door een productief programma team van acht personen, een jongerenredactie die programmeert voor de jonge stedelingen, de bibliotheek als merk in de stad en de manier waarop je fondsenwerving inricht: we spreken goed en professioneel door.
De rondleiding brengt ons bij veel hoeken van de bibliotheek: het plaatsen van een triceratops vanuit een landelijke Naturalis-campagne bracht veel kinderen, we spelen met een beamer installatie die een speelbal projecteert op de vloer voor kinderen en aanschouwen een video-installatie die met één richting op wandelende mensen de looproute naar rechts aanduiden.
Arjan vertelt trots hoe de bibliotheek echt tot een vernieuwde en eigenzinnige culturele en maatschappelijke plek heeft kunnen verworden, aansluitend op Leeuwarden als Culturele Hoofdstad in 2018. In dit proces is dBieb op deze mooie nieuwe locatie terecht gekomen, waar historie, heden en toekomst samen lijken te komen. Bouwen aan de interne samenwerking, fondsenwerving en partnering in de stad vormen speerpunten voor de toekomst. We danken Arjan voor zijn kijkje in de keuken van de bibliotheek van Leeuwarden. Broodjes worden geserveerd en we vervolgen onze weg naar een tweede locatie voor de dag: Harlingen.
Harlingen: bibliotheek én boekhandel in hetzelfde gebouw
We landen na een treinrit door de laatzomers groene weilanden in Harlingen. Een uniek bibliotheekconcept komt ons tevoorschijn: bibliotheek Harlingen, onderdeel van Bibliotheken Noord-Fryslan, heeft zich samen met Boekhandel van den Velde én het stadsmuseum in hetzelfde gebouw gesitueerd. Een boekhandel en een bibliotheek samen, kan dat? Jazeker! Mensen lijken in de boekhandel enthousiast te worden van bepaalde boeken en willen die vervolgens lenen, óf: mensen hebben een boek geleend en vonden hem zo goed dat ze een exemplaar willen kopen.
Geen toeval: de samenwerking tussen boekhandel en bibliotheek draagt bij aan een bruisend literair klimaat in de omgeving, vertelt Bert Fleer ons, éminence grise uit de bibliotheekwereld. De situering in hetzelfde gebouw is geen toeval: de boekhandel levert de boeken voor de collectie van de bibliotheek, een formule die op een aantal plekken in Nederland terug te vinden is. Bert, voormalig bibliotheekadviseur, -collectioneur én -directeur, heeft deze samenwerking ooit helpen opzetten en vertelt over alle stappen in dat proces: de inkoop, de plastificering, (digitale) catalogisering en verspreiding van de boeken, alles komt aan bod. Zeker de aanwezige niet-collectioneurs zijn onder de indruk van het complexe proces en leren veel over de collectiekant van bibliotheken.
Evelien Godthelp – expert op het gebied van de bibliotheekcollectie van de Bibliotheken Noord Fryslan – geeft ons een inspirerende rondleiding door de bibliotheek van Harlingen. We zien de maakplaats, de werelden van de rijke collectie, maar ook de manier waarop die is toegerust op de wensen van de bezoeker. Een interessant detail is ook de uitgebreide programmaflyer en de verwijzingen naar de online bibliotheek, aan veel aspecten van de bibliotheekfunctie is gedacht in de bibliotheek.
We sluiten ons bezoek aan Harlingen af met een bezoek aan het Hannemahuis, waar we leren over de lange geschiedenis van Harlingen aan de hand van historische schilderijen van de stad. Ook leren we over de jenevergeschiedenis van Harlinger koopman en distillateur Jan Hannema, verteld in een theatrale installatie die doet denken aan een lokale versie van het plot van Breaking Bad.
Met een hoofd vol leuke kennismakingen, goede gesprekken over het bibliotheekwerk, ideeën en indrukken reizen we terug naar Leeuwarden, waar de dag culinair en literair wordt afgesloten bij Podium Explore en een avond bij een programma getiteld De Schrijfclub waarin opkomend schrijftalent hun werk voordraagt.
Ook eens bibliotheekcollega’s ontmoeten en je verdiepen in nieuwe aspecten van het bibliotheekwerk? Schrijf je dan nu vast in voor de dagcursus ‘Aapjesmanagement’ (time-management) bij de Stadkamer Zwolle op vrijdag 29 november, gevolgd door een gezellige borrel.
Hopelijk tot snel! 😊 – JBN
Beeld: Russcher tekst en beeld